Η πολιτισμική τάση goth

Η πολιτισμική τάση goth είναι μια σύγχρονη υποκουλτούρα διαδεδομένη σε πολλές χώρες. Άρχισε στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '80 στη σκηνή του gothic rock, παρακλαδιού του μεταπάνκ και απέκτησε αρκετά μεγάλο ρεύμα μετά το ουσιαστικό τέλος του πανκ και την άνοδο του New Wave. Η goth έχει επιζήσει πολύ περισσότερο από άλλες τάσεις της ίδιας εποχής και συνεχίζει μέχρι σήμερα να διαφοροποιείται και να εξελίσσεται. Τα καλολογικά στοιχεία και οι πολιτιστικές ροπές τους δείχνουν επιρροές από τη γοτθική λογοτεχνία του δέκατου ένατου αιώνα και το Παρακμιακό Κίνημα, μαζί με πρώιμες ταινίες φρίκης -ειδικά αυτές του γερμανικού εξπρεσιονισμού- και - σύμφωνα με τον Cesar Fuentes Rodriguez και την Carol Siegel - σε μια μικρότερη έκταση, τη σαδομαζοχιστική BDSM κουλτούρα. Η goth εκφράζεται τόσο σαν μουσικό στυλ όσο και σαν αισθητική και μόδα. Η goth μουσική καλύπτει διάφορες μορφές, κοινός τόπος όμως για τους περισσότερους καλλιτέχνες είναι μια τάση προς τον σχετικά πένθιμο και επαναλαμβανόμενο ήχο, τους απαισιόδοξους στίχους και τα χαμηλών τόνων μπάσα φωνητικά. Οι μορφές της goth μουσικής κυμαίνονται ορισμένες φορές από το gothic rock στο punk. Σημαντικοί goth καλλιτέχνες ήταν οι Bauhaus, Siouxsie and the Banshees, David Vanian, The Mission, Fields of the Nephilim, The Cure, Christian Death, Dead Can Dance. Η goth μόδα δίνει έμφαση στην εικόνα του ανδρογύναιου, στα ρούχα της εποχής του Μεσαίωνα, της Αναγέννησης και της Βικτοριανής εποχής ή ένα συνδυασμό αυτών. Το κοινό νήμα στην goth κουλτούρα είναι η συνειδητοποίηση του αμφιλεγόμενου της ζωής, η αντίθεση μεταξύ του φωτός και του σκότους, του καλού και του κακού, της ζωής και του θανάτου, με την πεποίθηση ότι τα δύο άκρα δεν μπορούν να υπάρξουν το ένα χωρίς το άλλο, και ότι οι παραδοσιακοί χαρακτηρισμοί που ορίζονται στο ένα ή το άλλο από αυτά τα αντίθετα δεν είναι απαραίτητα αληθινοί. Οι Goths τείνουν να έχουν μια σκοτεινή και διεστραμμένη αίσθηση του χιούμορ, μια αγάπη για την ιστορία, τη λογοτεχνία, την ποίηση, την φυλολογία γενικότερα και τη μουσική. Και η απάντηση ενός ή μιας που ΖΕΙ και αναπνέει για αυτήν την ''υποκουλτούρα''................ Το Gothic δεν είναι απλώς υποκουλτούρα της νεολαίας,μια καταθλιπτική αισθητική ή ένα λογοτεχνικό είδος. Είναι μία φιλοσοφική οπτική- μία θέαση του κόσμου, όπως είπε και ο Ιρλανδός μυθιστοριογράφος Joseph Sheridan Le Fanu στο In a Glass Darkly. Είναι ο κόσμος σε αρνητικό φωτογραφίας, ανεστραμμένος. Εδώ το παράδοξο και το απόκοσμο, το σκοτεινό και το απειλητικό, αποτελούν κοινό τόπο και ασκούν μία ακαταμάχητη έλξη. Από την άλλη, το σύνηθες είναι αλλόκοτο, το φυσιολογικό και το παρήγορο υπόσχονται μονάχα ανία και μαρασμό. Οι αντίθετοι πόλοι του sex και του θανάτου "παντρεύονται" μέσα σε μία θεσπέσια γκροτέσκα τελετή. Η αθωότητα και η αρετή δε, φυλάσσονται σαν παρθένα περγαμηνή που πάνω της μπορούν να χαραχτούν τα σύμβολα της αμαρτίας με το κόκκινο του αίματος και το μαύρο του μεσονυχτίου. Αυτόν τον κόσμο του λυκόφωτος περιγράφει το 1874, ανάμεσα σε αυτοκαταστροφικά μεθύσια, ο μανιοκαταθλιπτικός ποιητής της Βικτωριανής εποχής James Thomson στο έπος του The City of Dreadful Night. Είναι ένας εφιαλτικός υπόκοσμος τον οποίο χρησιμοποίησε μεταφορικά ο Thomson αναφερόμενος στην κόλαση που κρύβεται κάτω από την επιφάνεια τόσο της πόλης όσο και της ψυχής. Έναν αιώνα αργότερα, ο δημοσιογράφος Luke Jennings θα εξερευνήσει την ίδια αυτή συμβολική μεταμεσονύχτια μητρόπολη στο άρθρο που έγραψε για την Evening Standard το 1999, με οδηγό του τον Gavin Baddeley. Ο Thomson έγραφε ότι, ενώ η εργατική πόλη την ημέρα αντιπροσώπευε το "συνειδητό νού, η πόλη της νύχτας αντιπροσώπευε το υποσυνείδητο. Ωστόσο, όπως και η ψυχή ή οποιαδήποτε άλλη περιοχή στην οποία δεν υπάρχουν κανόνες, η πόλη της νύχτας ήταν ένα μέρος τρομακτικό και επικίνδυνο. Κάποιος που περιδιάβαινε εκείνα τα σκοτεινά δρομάκια μπορούσε εύκολα να έρθει αντιμέτωπος με τον πραγματικό εαυτό του". Η πόλη της τρομερής νύχτας, δηλαδή η σκιά του σύγχρονου κόσμου μας, δεν περιορίζεται σε κανέναν τόπο ή χρόνο. Είναι το στοιχειωμένο από την ομίχλη Λονδίνο της Βικτωριανής εποχής, που τρέμει υπο την απειλή της λεπίδας του Τζακ του Αντεροβγάλτη. Είναι το Παρίσι των τελών του 19ου αιώνα, μια ένδοξη μποέμ κόλαση γεμάτη με οίκους ανοχής και χασισοποτεία, όπου ανώμαλοι και ποιητές μαζεύονται για να γιορτάσουν την ίδια τους την καταδίκη. Είναι το Βερολίνο της δεκαετίας του '20, όπου γλεντζέδες με μάτια κατακόκκινα χορεύουν και πίνουν σε μια απελπισμένη προσπάθεια να καταπνίξουν τον θόρυβο της στρατιωτικής μπότας που πλησιάζει. Είναι το Los Angeles του 20ου αιώνα, η "πόλη της νύχτας" του Jim Morrison, ένα εργοστάσιο παραγωγής ονείρων εξειδικευμένο στους εφιάλτες. Είναι ένα βασίλειο λυκόφωτος που μου έχει γίνει πολύ οικείο. Σας προτείνω ταπεινά να με ακολουθήσετε σε αυτό μου το ταξίδι μέσα στην καρδιά του σκότους... Αγαπητοί Φίλοι.................η επιλογή δική σας!

 

Η ιστορία της πεταλούδας

Μεσοαμερικάνικη μυθολογία Με την πεταλούδα και τον συμβολισμό της φαίνεται πως ασχολήθηκαν ιδιαίτερα οι αρχαίοι λαοί του Μεξικού. Στο ''Las Mariposas entre los Antiguos Mexicanos'', (Οι πεταλούδες στους αρχαίους Μεξικανούς) του Carlos Beutelspacher καταγράφεται η στενή παρατήρηση της πεταλούδας από τους αρχαίους μεξικανικούς πολιτισμούς των Μιξτέκ των Κχολουλτέκ και των Αζτέκοι|Αζτέκ. Εκεί φαίνεται πώς οι πεταλούδες συμβόλιζαν τη φωτιά, την ψυχή, το θάνατο, τους πολεμιστές τους ταξιδιώτες και τα κολίβρια.Οι αρχαίοι Μεξικανοί γνώριζαν τους κύκλους ζωής των λεπιδόπτερων και έδιναν ονόματα σε κάθε φάση τους. Στη Ναχουάτλ γλώσσα|γλώσσα Ναχουάτλ η φάση του αυγού ονομάζεται ''αχουαχπαπαλότλ'' (αμάρανθος) εξαιτίας της ομοιότητάς του με τους σπόρους του φυτού. Οι προνύμφες ονομάζονται ''οκουϊλίν'' και έδωσαν το όνομά τους σε αρκετές γεωγραφικές περιοχές. Στην ενήλικη πεταλούδα έδωσαν και συνεχίζουν ακόμα και σήμερα σε ορισμένες περιοχές να δίνουν το όνομα ''παπαλότλ''. Ο Beutelspacher καταγράφει επίσης δύο σημαντικές θεότητες, την Ξοτσικετζάτλ και την Ιτζπαπαλότλ. Η Ξοτσικετζάτλ ήταν η θεά της αγάπης, των λουλουδιών, της βλάστησης και της φωτιάς. Το όνομα της θεάς σημαίνει όμορφο λουλούδι, πιθανή απεικόνιση του είδους ''papilio multicaudatus'', μιας πολύ κοινής πεταλούδας του κεντρικού Μεξικό|Μεξικού. Αυτή η θεά προστάτευε τους καλλιτέχνες, τους βιοτέχνες, τους ζωγράφους και τις κοινές γυναίκες. Ενίοτε συνδέεται με το κολίβρι, αν και ο Beutelspacher παρέχει αρκετά επιχειρήματα για την εικονοπλασία της ως θεά-πεταλούδα. Επιχειρώντας εδώ ένα είδος μυθολογία|μυθολογικού συγκρητισμού παρατηρούμε πως στον αρχέτυπο συμβολισμό του παγκόσμιου μύθου οι έννοιες φωτιά, τέχνη, άνθος, κοινή γυναίκα παραμένουν τόσο στον ελληνορωμαϊκό όσο και στον αρχαίο μεξικανικό μύθο συνδεδεμένες με την ιδέα της πεταλούδας, διατηρώντας αναμφίβολα και τις σύγχρονες αποτυπώσεις τους σε σύγχρονες κοινωνικές δοξασίες. Η θεά Ιτζπαπαλότλ με τη σειρά της (οψιανός ''ιτζλί'' και πεταλούδα ''παπαλότλ'') συνδέεται με το είδος ''rothschildia orizaba'', μια πεταλούδα του μεταξιού. Αυτή η θεότητα ήταν η μητέρα θεά των Τσιτσιμέκ και υποκατέστησε την Ξοτσικετζάτλ, όταν οι Αζτέκ κυριάρχησαν σε τούτη την εθνική ομάδα. Η Ιτζπαπαλότλ ήταν δυνατή και άγρια θεά με φτερά πεταλούδας και μεγάλα νύχια σε ετοιμότητα στα χέρια και τα πόδια της. Η θεά απεικονιζόταν επίσης με το βασιλικό όρνεο, (''sarcoramphus papa''), ένα είδος πολύ κοινό στο βόρειο Μεξικό κατά τη διάρκεια του πολιτισμού των Τσιτσιμέκ. Πολλοί άνθρωποι στο Μεξικό θεωρούν ότι κάποιος θα πεθάνει όταν σταματήσει μαύρη πεταλούδα στην πόρτα του. Η μαύρη πεταλούδα (''ascalapha odorata'') ονομάζεται Μικπαπαλότλ, από το ''μικουΐτζτλί'', που σημαίνει θάνατος. Οι ρεαλισμός|ρεαλιστικές ή στυλιζαρισμένες απεικονίσεις της πεταλούδας ποικίλουν και διακοσμούν πολυάριθμα θέματα της αρχαίας μεξικανικής τέχνης. Για παράδειγμα πεταλούδες διακοσμούσαν τον εξωτερικό δακτύλιο του ημερολόγιο|ημερολογίου των Αζτέκ και συμβόλιζαν το πυρ των φιδιών. Άλλες αναπαραστάσεις βρέθηκαν στον χρυσό διάκοσμο ανώτερων αξιωματούχων, σε κώδικες και τοιχογραφίες, ακόμα και στην τέχνη της σύνθεσης φτερών (''plumeria''). Η μυθολογία της πεταλούδας στην Ευρώπη Στην αρχαία Ελλάδα οι πεταλούδες ονομάζονταν «ψυχές», καθώς πιστευόταν ότι είναι οι ψυχές των νεκρών. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν την πεταλούδα «σκώληκα ή καμπή», ενώ τη χρυσαλλίδα, το επόμενο δηλαδή στάδιο στάδιο μεταμόρφωσης από την κάμπια, «''νεκύδαλλο''», που σημαίνει «περίβλημα νεκρού». Στην ελληνική μυθολογία|ελληνική αλλά και τη ρωμαϊκή μυθολογία η Ψυχή, μια θνητή, απελευθερώθηκε από το θάνατο από τον Δία και η μυθολογική εικονοπλασία την αναπαριστά πολλές φορές με φτερά πεταλούδας. Απελευθερωμένο από τον θάνατο το σώμα της Ψυχής θα μπορούσε να πετάξει ελεύθερα στα ύψη, αναχωρώντας από τα δεσμά της χρυσαλίδας της. ''Με την ομορφιά της η Ψυχή ξύπνησε τη ζηλοτυπία της Αφροδίτης, γιατί τον ίδιο τον Έρωτα σαγήνεψε. Ο Ζέφυρος την μετέφερε σε μια ανθισμένη κοιλάδα, για να ζήσει σε ανάκτορο ονειρικό. Κάθε νύχτα συναντούσε εκεί έναν εραστή, που υποτίθεται ότι δεν έπρεπε να δει. Με τις κακόβουλες συμβουλές των αδελφών της ξύπνησε η περιέργειά της και μπροσπάθησε μ' ένα λυχνάρι να δει ποιος μοιραζόταν το κρεβάτι της. Μια σταγόνα λάδι έπεσε πάνω στον θεό που πέταξε αμέσως μακριά. Έτσι άρχισε η φοβερή θλίψη, από την οποία θα μπορούσε να ξεφύγει η Ψυχή μόνο με την βοήθεια του Έρωτα.'' Στο μύθο η Ψυχή συνδέεται με την πεταλούδα και ο μύθος ερμηνεύεται βάσει αυτής της διπλής ιδιότητας. Είναι η ιστορία της ψυχής που αγγίζεται από τη θεία αγάπη, αλλά εξαιτίας των λαθών της πρέπει να υποβληθεί σε ορισμένες δοκιμασίες πριν επιτύχει την μακαριότητα της αθανασίας. Η νυχτοπεταλούδα που προσελκύεται από τη φλόγα, σαν την ψυχή που προσελκύεται από τις θεϊκές αλήθειες, καίει τα φτερά της. Η μυθολογία των βορειοαμερικάνων Ινδιάνων Εξαιτίας της ομορφιάς τους, της δύναμης της πτήσης και της πλήρους μεταμόρφωσής τους οι πεταλούδες απαντώνται συχνά και στους μύθους των Ιθαγενείς πληθυσμοί της Αμερικής|Βορειοαμερικανών Ινδιάνων. Σε ένα από τα πρώιμα ανθρωπολογικά άρθρα του, ο Grinnell αναφέρεται σε μια βασική πεποίθηση των Μπλάκφουτ, ότι τα όνειρα έρχονται στον ύπνο με μια πεταλούδα. Το σύμβολό τους για την πεταλούδα ήταν ένα σχέδιο που έμοιαζε με μαλτέζικο σταυρό με έναν βραχίονα οριζόντιο και το άλλο κάθετο. Το σύμβολο ζωγραφιζόταν σε ένα οίκημα για να δείξει ότι το ύφος και η μέθοδος διαμόρφωσης του οικήματος διδάχθηκαν στον ιδιοκτήτη σε ένα όνειρο. Ήταν επίσης η συνήθεια των γυναικών της φυλής να κεντούν το σύμβολο της πεταλούδας σε ένα μικρό κομμάτι δέρματος ελαφιού και να το δένουν στα μαλλιά του μωρού τους, όταν ήθελαν να το κοιμήσουν. Ταυτόχρονα ψιθύριζαν ένα νανούρισμα, ζητώντας από την πεταλούδα να έλθει και να κοιμήσει το παιδί τους. Η πεταλούδα ήταν επίσης σημαντική για στους μύθους και τα τελετουργικά των Ινδιάνοι|Ινδιάνων Χόπι, ιδιαίτερα στον χορό της πεταλούδας, ενώ ακόμη και μια φυλή των Χόπι, οι Πουέμπλο, ονομαζόταν φυλή της πεταλούδας. Το πνεύμα της πεταλούδας προσωποποιείται επίσης στη μορφή των ''Κατσίνα''. Τα Κατσίνα αντιπροσωπεύουν την πνευματική ουσία όλων των πραγμάτων στον αισθητό κόσμο Αντιπροσωπεύουν το παιχνίδι, τα τρόφιμα, τα πουλιά, τα έντομα ακόμη και τον ίδιο τον θάνατο προσωποποιημένο. Κατά τη διάρκεια ιερών χορών, οι άνδρες που υποδύονται τα Κατσίνα παρουσιάζουν ομοιώματα των κατσίνα τους στις γυναίκες και τα παιδιά. Τα ειδώλια είναι γνωτά ως ''Πόλι Σιο Χέμις Κατσίνα'' (Κατσίνα πεταλούδα), Πόλι Τάκα (Άνδρας Πεταλούδα) και Πόλι Μάνα (Κορίτσι πεταλούδα) Ο τελετουργικός χορός της πεταλούδας Η καθαρή ομορφιά της πεταλούδας ερμηνεύεται σε ένα μύθο των Παπάγκο. Σύμφωνα με τον μύθο, ο δημιουργός ένιωσε θλίψη για τα παιδιά, όταν συνειδητοποίησε ότι το πεπρωμένο τους ήταν να γεράσουν και να γίνουν αδύναμα πλάσματα. Μάζεψε, λοιπόν, τα όμορφα χρώματα από διάφορες πηγές όπως το φως του ήλιου, τα φύλλα, τα λουλούδια, και ο ουρανός. Έβαλε τα χρώματα σε ένα μαγικό σακκούλι και το παρουσίασε στα παιδιά. Όταν εκείνα το άνοιξαν, οι χρωματισμένες πεταλούδες πέταξαν έξω ελεύθερες, γοητεύοντας τα παιδιά που δεν είχαν δει ποτέ τίποτα τόσο όμορφο. Οι πεταλούδες τραγούδησαν κι έκαναν τα παιδιά ακόμα πιο ευτυχισμένα. Όμως, τα πουλιά παραπονέθηκαν στο δημιουργό γιατί οι πεταλούδες ήταν τόσο όμορφες και μπορούσαν να τραγουδούν όπως τα πουλιά. Για αυτό ο δημιουργός απέσυρε από τις πεταλούδες τη δυνατότητα να τραγουδούν. Από τότε, αν και όμορφες, παραμένουν σιωπηλές. Ένας ενδιαφέρων συνδυασμός της συμπεριφοράς εντόμων και της ανθρώπινης σεξουαλικότητας βρίσκεται στον θρύλο του τρόπου της πεταλούδας των Ναβάχο. Ένας αμφίφυλος θεός, ο Μπεγκοτσίντι, ήταν αρχηγός του λαού της πεταλούδας και εξυπηρετούσε τις σεξουαλικές ανάγκες και των αρσενικών και των θηλυκών πεταλούδων. Όταν ο Μπεγκοτσίντι αποφάσισε να εγκαταλείψει τη χώρα, οι άνθρωποι πεταλούδες αποφάσισαν να γίνουν αιμομίκτες παρά να παντρευτούν ξένους. Αυτό τους «τρέλανε», κάτι που φαίνεται σήμερα στην τάση τους να ορμούν στις φλόγες. Η εθιμική βάση του μύθου φαίνεται πως ήταν η αυξανόμενη ανησυχία μικρών και απομονωμένων ομάδων με ενδογαμικές τάσεις. Έτσι,ο θρύλος του τρόπου της πεταλούδας είναι για τους Ναβάχο μια ερμηνεία της απαγόρευσης (Ταμπού|tabu) ενάντια στην αιμομιξία. Γεννημένες από την κάμπια στη χρυσαλίδα, οι πεταλούδες ήταν ένα σύμβολο αναγέννησης, ευτυχίας και χαράς για τους γηγενείς του Μεξικού. Σε έναν μύθο, ο ισχυρός θεός-ερπετό, ο Κετζαλκοάτλ, εισέρχεται στον κόσμο με τη μορφή της χρυσαλίδας, από την οποία προβάλλει με τρόπο οδυνηρό στο πλήρες φως της τελειότητας που συμβολίζεται από την πεταλούδα. Η πεταλούδα-οψιανός, Ιτζπαπαλότλ, είναι προστάτιδα θεότητα στο ημερολόγιο των Αζτέκ. Εκτός από τα παραπάνω οι Αζτέκ επίσης πίστευαν ότι οι μακάριοι νεκροί με τη μορφή όμορφων πεταλούδων επισκέπτονταν τους συγγενείς τους, για να τους βεβαιώσουν ότι όλος ήταν καλά. Αυτές οι πεταλούδες πετούσαν γύρω από το σπίτι και γύρω από τις ανθοδέσμες που διακοσμούσαν τις οικίες των ευγενών Αζτέκ. Θεωρείτο αγένεια αν μύριζε κανείς τα λουλούδια από πάνω. Ο επισκέπτης ήταν υποχρεωμένος να τα μυρίσει από πλάγια θέση, γιατί η κορυφή ήταν αφιερωμένη στις ψυχές που έρχονταν και απολάμβαναν τη μυρωδιά, ιδιαίτερα αφιερωμένη στην ύπαρξή τους. Ο γηγενείς νοτιοαμερικανοί ενσωμάτωσαν επίσης τα διάφορα λεπιδόπτερα στις μυθολογίες τους. Για τους Γκοατζίρο της Κολομβίας, εάν κάποια ιδιαίτερα μεγάλη, λευκή πεταλούδα βρεθεί σε κάποια κρεβατοκάμαρα δεν πρέπει κανείς να την κακομεταχειριστεί ή να τη διώξει, γιατί είναι το πνεύμα ενός προγόνου που έρχεται να επισκεφτεί την κατοικία. Τον ίδιο μύθο συναντάμε στην Ιαπωνία, με τις ίδιες ακριβώς ιδιότητες. Εάν η πεταλούδα γίνει ενοχλητική, πρέπει να τη διώξει κανείς με μεγάλη προσοχή και φροντίδα, διαφορετικά το πνεύμα θα πάρει εκδίκηση. Ανάμεσα στους Αϊμάρα της Βολιβίας ένας ορισμένος σπάνιος τύπος νυχτοπεταλούδας θεωρείται οιωνός θανάτου. Είναι πολυάριθμα τα παραδείγματα των λεπιδόπτερων γενικότερα στις μυθολογίες γηγενών λαών σε όλο τον κόσμο. O Μίρτσεα Ελιάντε για παράδειγμα αναφέρει ότι στη Μαδαγασκάρη και το Νάγκα Μανιπούρ ορισμένες φυλές διεκδικούν την καταγωγή τους από την πεταλούδα. Σύμφωνα με τους Πίμα της Βόρειας Αμερικής κατά τη στιγμή της έναρξης της δημιουργίας ο δημιουργός Τσιοβοτμάκι πήρε τη μορφή πεταλούδας και πέταξε τριγύρω στον κόσμο, έως ότου βρήκε τόπο κατάλληλο για το ανθρώπινο γένος. Οι Μαορί της Νέα Ζηλανδία|Νέας Ζηλανδίας πιστεύουν ότι η ψυχή επιστρέφει στη γη μετά το θάνατο με τη μορφή της πεταλούδας. Στα νησιά του Σολομώντα εκείνος που φεύγει απ' τη ζωή, μπορεί να διαλέξει τι θα γίνει μετά το θάνατο και επιλέγει συχνά μια πεταλούδα. Στον Ισλαμικό Σουφισμό η νυχτοπεταλούδα που αναλώνεται στο φως της φλόγας του κεριού είναι η ψυχή που αναλώνεται στη θεία φλόγα. Η Μαρίγια Γκιμπούτας αναγνωρίζει με τη σειρά της στο σύμβολο της πεταλούδας ένα από τα ιδεογράμματα της πρώιμης νεολιθικής γλώσσας των προωτευρωπαϊκών φύλων και συνδέει το σύμβολο με τις ιδιότητες της μητέρας θεάς. Οι πρωτοευρωπαϊκοί λαοί γενικά πίστευαν ότι η ανθρώπινη ψυχή έπαιρνε τη μορφή της πεταλούδας και έτσι την αντιμετώπιζαν με μεγάλο σεβασμό, συχνά με φόβο. Οι Βορειοευρωπαϊκοί λαοί είναι γεμάτοι παραδόσεις για το γεγονός ότι τα όνειρα δεν έιναι τίποτε άλλο από περιπλανήσεις της ψυχής-πεταλούδας σε άλλους κόσμους. Στη νότια [[Γερμανία]] οι παραδόσεις αναφέρουν ότι οι νεκροί ξαναγεννιούνται σαν παιδιά που πετούν τριγύρω με τη μορφή της πεταλούδας. Τούτο συνδέει τις πεταλούδες με την ιδέα της γονιμότητας. Οι Ιρλανδοί με τη σειρά τους θεωρούν ότι οι πεταλούδες είναι οι ψυχές των νεκρών που περιμένουν να περάσουν από το Καθαρτήριο. Επιστρέφοντας στην αρχαία ελληνική ψυχή ως πεταλούδα, θα επιχειρήσουμε άλλον έναν συγκρητισμό, καθώς ανακαλύπτουμε μια ενδιαφέρουσα σύμπτωση στη μυθολογία των Αζτέκ και των Μάγια. Η Ιτζπαπαλότλ είναι η θεά οψιανός-πεταλούδα, δηλαδή η ψυχή εγκλωβισμένη μέσα στην πέτρα. Η φαινομενικά αντινομιακή ιδέα είναι ότι η πεταλούδα/ψυχή απελευθερώνεται από το σώμα από τη θυσιαστική λεπίδα του οψιανού και ταυτόχρονα εγκλωβίζεται μέσα του. Η Ιτζπαπαλότλ είναι το θηλυκό αντίστοιχο του θεού Τετζκατλιπόκα («τετζκάτ» σημαίνει «εγχειρίδιο οψιανού»). Η πεταλούδα είναι, επίσης, σύμβολο του Ξοτσιπίλλι του αρσενικού θεού της βλάστησης και των λουλουδιών, ο οποίος όμως συνδέεται και με το αστραποβόλημα της φλόγας. Ο συμβολισμός της πεταλούδας «Στα νησιά του Σολομώντα εκείνος που φεύγει απ' τη ζωή, μπορεί να διαλέξει τι θα γίνει μετά το θάνατο. Επιλέγει συχνά μια πεταλούδα». Η γνωριμία με την πεταλούδα και τον πολλαπλό, υπέροχο συμβολισμό της στην παγκόσμια μυθολογία, περνάει πιθανώς από την άνυδρη φαινομενικά, αλλά απόλυτα απαραίτητη πύλη της φυσικής γνώσης. Από βιολογικής άποψης, λοιπόν, για να γνωρίσουμε λίγο αυτό το ιδιότυπο έντομο, οι πεταλούδες ανήκουν στο φύλο των αρθρόποδων και την τάξη των εντόμων. Τα είδη τους υπερβαίνουν τον αριθμό των 100.000 σε όλο τον κόσμο. Έχουν μακριές κεραίες, δύο ζεύγη φτερών καλυμμένα με πολύχρωμα λέπια, διαθέτουν στοματικά μόρια είναι μυζητικού τύπου και οι κεραίες τους ποικίλλουν ανάλογα με το είδος. K. Καλογερόπουλος (ΜΑ) in Anthropology Η μεταμόρφωσή τους από την στιγμή της γέννησης, σε μορφή κάμπιας (προνύμφες), είναι τεράστια. Έχουν σκωληκόμορφο σώμα και μασητικό στοματικό τύπο, ενώ συχνά διαθέτουν μεταξοειδείς αδένες και με τα λεπτά στρώματα μεταξιού που παράγουν, δημιουργούν ένα κουκούλι, στο οποίο εισέρχονται και μετατρέπονται σε χρυσαλίδες. Όταν βγαίνουν από το κουκούλι, έχουν πλέον τη μορφή ενήλικης πεταλούδας. Οι πεταλούδες είναι φυτοφάγες και συχνά το μεγαλύτερο τμήμα τους παρουσιάζει περιπτώσεις σεξουαλικού διμορφισμού. Τα Λεπιδόπτερα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα ομοιόνευρα, στα οποία οι τέσσερις φτερούγες παρουσιάζουν όμοιες πτυχώσεις και τα ετερόνευρα στα οποία οι πίσω φτερούγες έχουν μειωμένες πτυχώσεις. Εκείνο όμως που έχει ιδιάζουσα σημασία για τον άνθρωπο, είναι η εκπληκτική δυνατότητα της πεταλούδας για μεταμόρφωση. Τούτη η συναρπαστική μετουσίωσή της είναι ταυτισμένη στην ανθρώπινη φαντασία με την ιδέα της ψυχής, του θανάτου και της αναγέννησης. Πολλά μπορεί να μάθει κανείς από αυτά –και για αυτά- τα όμορφα έντομα. Οι εντομολόγοι βρίσκονται σε μια ατέρμονη αναζήτηση περισυλλογής στοιχείων που αποτυπώνονται σε χιλιάδες σελίδες και μακρές συζητήσεις. Οφείλουμε ευγνωμοσύνη σε εκείνους που αφιέρωσαν τον χρόνο και την ενέργειά τους ερευνώντας τα λεπιδόπτερα, για να μοιραστούν γενναιόδωρα τις πληροφορίες τους με τον υπόλοιπο κόσμο. Διαφορετικά πώς θα ξέραμε ότι οι πεταλούδες μαζί με τις μέλισσες είναι σημαντικότεροι ρυθμιστές της γονιμοποίησης της φύσης, ή πώς θα γνωρίζαμε ότι είναι θαυμάσιοι δείκτες ισορροπίας του πλανητικού μας περιβάλλοντος; Ανάμεσα, βέβαια, στους ερευνητές των λεπιδόπτερων υπάρχουν και εκείνοι που αναζητούν πέρα από τα καθαρά βιολογικά και περιβαλλοντικά δεδομένα τον μυθολογικό συμβολισμό τους, τον αντίκυπο που είχαν στην ανθρώπινη ζωή τα έντομα από τα πανάρχαια χρόνια. Αναζητούν τις αρχετυπικές τους αποτυπώσεις στον μύθο, την τέχνη και τη λαϊκή παράδοση, τον ανθρωπογενή πολιτισμό γενικότερα. Με έναν τρόπο περίεργο και συνάμα καταλυτικό η ακριβής επιστήμη περνά στις επικράτειες της αναλυτικής ψυχολογίας, της μυθολογίας, του αρχετυπικού συμβολισμού και διερευνά τον ιστό αλληλεξάρτησης ανάμεσα στην ανθρώπινη ύπαρξη και το περιβάλλον της. Έως τώρα γνωρίζαμε το παράδειγμα της πεταλούδας στην κβαντική φυσική. Εγκαταλείποντας τις επικράτειες της φυσικής επιστήμης και της βιολογίας προς το παρόν, ας δούμε με ποιο τρόπο εξελίχθηκε στο πέρασμά του χρόνου η ανθρώπινη αντίληψη για τις πεταλούδες. Μεταμόρφωση Όπως στους Γκοατζίρο της Κολομβίας, έτσι και στον ιαπωνικό μύθο της λευκής πεταλούδας είναι εμφανής η άποψη πως η λευκή πεταλούδα είναι η ψυχή της γυναίκας του γέροντα, που πέθανε νέα και έφυγε νωρίς από τη ζωή του. Η ψυχή επιστρέφει να οδηγήσει τον αγαπημένο της στο πέρα κόσμο, όταν εκείνος δεν μπορεί πια να περιποιηθεί τον τάφο της και να της τραγουδήσει, όπως είχε ορκιστεί. Η πεταλούδα εδώ δε συμβολίζει απλά την ψυχή αλλά και τη δυνατότητα επικοινωνίας της με τον αισθητό κόσμο. Πρόκειται λοιπόν για ένα σύμβολο που με την αλλεπάλληλη παρουσία του στο παγκόσμιο πλέγμα των μύθων υποδηλώνει μια σχέση ανάμεσα σε αυτή τη ζωή και την άλλη και τα στάδια μιας εξελικτικής μεταμόρφωσης. Η μεταμόρφωση της πεταλούδας είναι ένα από τα μυστήρια της φύσης. Η δυνατότητα αυτών των εντόμων να αλλάζουν τη μορφή τους από έρπουσα κάμπια σε ιπτάμενη ύπαρξη είναι σχεδόν μαγική. Πολλοί άνθρωποι εμπνέονται τόσο από την ιδέα της μεταμόρφωσης, ώστε θεωρούν πως οι πεταλούδες δε θα μπορούσαν ποτέ να έχουν εξελιχθεί κατά τη διάρκεια των εκατομμυρίων ετών εξέλιξης χωρίς τη θεϊκή παρέμβαση. Είτε όμως είναι έργο θεϊκής παρέμβασης ή απλά μια διαδικασία της φύσης, εκείνο που πυροδοτεί την ανθρώπινη φαντασία είναι ή ίδια η έννοια της μεταμορφωτικής διαδικασίας και της ελευθερίας που συνεπάγεται η δυνατότητα της πτήσης. Φαίνεται να αγνοεί το ανθρώπινο πλάσμα πως προέρχεται από το ίδιο κουκούλι της σκοτεινής μήτρας και πως υφίσταται την ίδια μετουσιωτική διαδικασία, ή απλά αναγνωρίζει ενδόμυχα κάποια συγγένεια σε τούτη τη διαδικασία; Ο κύκλος μεταμόρφωσης της πεταλούδας συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα εν είδει μαγείας. Η ανθρώπινη αλλαγή ακολουθεί τους δικούς της χρονικούς περιορισμούς και περνά συνήθως απαρατήρητη. Είναι όμως η ίδια μεταμόρφωση και ακολουθεί τους ίδιους αμετάβλητους εξελικτικούς νόμους, έως ότου φθάσει στη δική της πτήση. «Ήμουν πριν άνθρωπος που ονειρεύτηκε ότι ήταν πεταλούδα ή μήπως είμαι τώρα πεταλούδα που ονειρεύεται ότι είναι άνθρωπος;» - Τσουάνγκ Τζου

 

Ελλάδα...tattoo το μεγαλείο σου !

Το τατουάζ θεωρείται πλέον μορφή τέχνης από τους περισσότερους. Άνθρωποι κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης μπορούν εύκολα να ζωγραφίσουν στο σώμα τους το σχέδιο της αρεσκείας τους. Η σημερινή πραγματικότητα όμως σε καμία περίπτωση δεν μαρτυράει και το ξεκίνημα της προσπάθειας αυτής ειδικά στη χώρα μας.

 Λίγο μετά τα μέσα του αιώνα, ναυτικοί κυρίως με πολλά ταξίδια στο εξωτερικό μεταφέρουν τη ζωγραφική του σώματος και στην Ελλάδα. Άτομα από χαμηλή οικονομική και κοινωνική τάξη γίνονται οι πρωτεργάτες της νέας αυτής συνήθειας, που τότε δεν ήταν φυσικά μόδα. Το τατουάζ με τον καιρό θα αφήσει τους ναυτικούς και τα καταστρώματα και θα βρει πρόσφορο έδαφος στην εργατική τάξη. Το αυστηρό όμως πολιτικό καθεστώς και η ανέτοιμη ελληνική κοινωνία το καθιστούν απαγορευτικό και παρατηρούνται ακόμη και διώξεις ατόμων που γνώριζαν ως κάποιο βαθμό να χτυπούν τατουάζ. Τα χρόνια περνούν και αυτή η μορφή τέχνης σε αντίθεση με άλλες παραμένει στάσιμη. Ο ερασιτεχνισμός και ο πειραματισμός επίδοξων καλλιτεχνών σε ανθρώπινα σώματα κυριαρχούν. Ζωντανή απόδειξη για το γεγονός αυτό είναι τα σχέδια και τα χρώματα που έγιναν και χρησιμοποιήθηκαν τότε, και υπάρχουν ακόμα στους σημερινούς μεσήλικες.
Στο ξημέρωμα της δεκαετίας του '70 κάποιοι θα προσπαθήσουν να δώσουν μια πιο επαγγελματική βάση και επιτέλους να υπάρξει μια εξέλιξη στον χώρο, που μέχρι τότε βασιζόταν σε αυτοσχέδια συστήματα και πειραματισμούς. Η προσπάθεια αυτή δεν απέδωσε και μάλιστα η ελληνική κοινωνία παρουσιάστηκε ανέτοιμη για ακόμη μία φορά, ακόμα και όταν το στρατιωτικό καθεστώς κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος και έδωσε την σκυτάλη στην νεογέννητη τότε ελληνική δημοκρατία.
Η επιμονή και η αγάπη ορισμένων και ολίγων θα βρουν πρόσφορο έδαφος στην αρχή της δεκαετίας του '80, όπου πλέον ο πάγος της προκατάληψης αρχίζει να σπάει. Σε αυτό βοηθάει και η συστηματική προσπάθεια που γίνεται η οποία φαίνεται κυρίως μέσα από την ποικιλία των σχεδίων και την ποιότητα αυτών. Πολλοί καλλιτέχνες από το χώρο της μουσικής και του θεάματος δεν διστάζουν να «στολίσουν» το σώμα τους. Την εποχή εκείνη στην ελληνική κοινωνία ο κινηματογράφος αλλά και η τηλεόραση, η οποία μπαίνει με ταχύτατους ρυθμούς σε κάθε σπίτι, επηρεάζουν το αίσθημα της κοινής γνώμης. Πολλοί νέοι καθοδηγούμενοι από τα γούστα των πρότυπών τους θα οδηγηθούν σε κάποια από τα σχετικά λίγα μαγαζιά που υπήρχαν μέχρι τότε για να αποκτήσουν όχι πλέον ένα μόνιμο σημάδι αλλά ένα ανεξίτηλο στολίδι.
Τα χρόνια που θα ακολουθήσουν σίγουρα βγάζουν το τατουάζ από την στασιμότητα και ωθούν πολλούς νέους να μπουν στον χώρο και να μάθουν τα μυστικά αυτής της τέχνης. Η αποδοχή του κόσμου γίνεται τόσο μεγάλη αφού ακόμα και στα νησιά όπου συχνάζει μεγάλο μέρος της νεολαίας για τις καλοκαιρινέ διακοπές στήνονται πάγκοι «παραγωγής» τατουάζ.
Φθάνοντας στο σήμερα πολλά πράγματα έχουν αλλάξει. Τα περιοδικά που κυκλοφορούν, οι ιστοσελίδες στο Internet καθώς και τα σεμινάρια βοηθούν τους επαγγελματίες και ταυτόχρονα εμάς, τον απλό κόσμο να απολαμβάνουμε την άνεση ενός ποιοτικού τατουάζ και τον ευχάριστο προβληματισμό της επιλογής του σχεδίου της αρεσκείας μας ανάμεσα από χιλιάδες που υπάρχουν.
Πρωτοπόροι στο είδος είναι οι Αμερικάνοι καλλιτέχνες και από την πλευρά της Ευρώπης οι Γάλλοι, οι οποίοι κυριαρχούν στους περισσότερους από τους διαγωνισμούς. Εμπιστοσύνη όμως θα πρέπει να έχουμε σε Γερμανούς και Ελβετούς οι οποίοι έχουν ασχοληθεί αρκετά και οι δουλειές τους σίγουρα είναι πέραν του ικανοποιητικού. Άξια αναγνώρισης όμως είναι και η προσπάθεια που γίνεται στη χώρα μας, και οι εποχές που πολλοί κατέφευγαν σε άλλα κράτη για να έχουν ένα σίγουρο αποτέλεσμα στο τατουάζ τους, έχουν περάσει.
Όσο εύκολα όμως σήμερα κάποιος «άνω των δεκαεπτάμησι λόγω νομοθεσίας» μπορεί να «στολίσει» το κορμί του τόσο προσεκτικός θα πρέπει να είναι στις επιλογές του. Η μεγάλη ζήτηση του είδους δημιούργησε αναπόφευκτά και την πλεονάζουσα προσφορά. Πλέον πολλοί είναι αυτοί που υπόσχονται σίγουρες και «καθαρές» δουλειές. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;

ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

Μέσα από έρευνα φάνηκε και η άλλη όψη του νομίσματος. Αρκετοί είναι αυτοί που γεύτηκαν την κρυάδα ενός αποτυχημένου σχεδίου ή ακόμη και τον πανικό που μπορεί να προκαλέσει η όψη ενός αναπάντεχου πρηξίματος πάνω στο τατουάζ. Οι κίνδυνοι λοιπόν που προκαλούνται από ασυνείδητους «επαγγελματίες» είναι μεγάλοι και σίγουρα ακόμα και η μετάδοση νοσημάτων από χρησιμοποιημένες ακίδες, βελόνες και χρώματα δεν μπορούν να μπουν στη σφαίρα της φαντασίας.
Ο αριθμός των studio tattoo πραγματικά προκαλεί εντύπωση αφού μόνο στην Αθήνα μετριούνται σε αρκετές δεκάδες. Πολλοί ήταν αυτοί που προσπάθησαν να μας πείσουν για την αξιοπιστία των χρησιμοποιούμενων υλικών και ποντάροντας στην αφέλεια ορισμένων θα κέρδιζαν κάποια παραπάνω euro. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ακόμα μία πληθώρα αδικημάτων και μορφών εκμετάλλευσης, δε θα μπούμε όμως σε αυτή τη διαδικασία. Σημασία για μας έχει ότι η αίσθηση της απόκτησης ενός τατουάζ είναι υπέροχη. Δεν υπάρχει λοιπόν κανένας λόγος να γίνουμε τα πειραματόζωα κερδοσκόπων που ρισκάρουν στο ίδιο μας το σώμα. Η συμβουλή λοιπόν που μπορώ να δώσω είναι μία. Μην το σκέφτεστε πολύ αν υπάρχει έστω και λίγο στο μυαλό σας σαν ιδέα, κάντε το. Το αποτέλεσμα και η αίσθηση είναι απίστευτη. Ας μην το καταστρέψετε όμως αυτό με λάθος επιλογές. Υπάρχουν κέντρα που ακολουθούν τις σωστές διαδικασίες και σίγουρα η ανεύρεσή τους δεν απαιτεί πολύ ψάξιμο. Όσοι πάλι δεν έχετε βρει κάποιο σχέδιο μην προβληματίζεστε καθόλου, όταν βρεθείτε στον σωστό χώρο, τα σχέδια που θα περάσουν μπροστά από τα μάτια σας είναι άπειρα.
Ένα ακόμη στοιχείο που εντοπίστηκε είναι ο έντονος ανταγωνισμός. Στον χώρο αυτό ο ένας κυριολεκτικά λασπολογεί τον άλλο. Βλέπεις η πίτα είναι μεγάλη, αλλά και μικρή για να σηκώσει τόσους επαγγελματίες. Μην μπείτε σε αυτή τη διαδικασία. Αξιολογήστε απλά τη δουλειά του καθενός και με γνώμονα πάντα την ασφάλεια που σας παρέχει, επιλέξτε τον δικό σας «ζωγράφο». Άλλωστε το τατουάζ είναι ουσιαστικά η πρώτη παρέμβαση σε ένα σώμα που δεν επιλέξαμε εμείς, σε ένα κουστούμι που μας έδωσε η φύση του οποίου η όψη, ίσως και να μην εκφράζει τον πραγματικό εαυτό μας. Το τατουάζ όμως είναι ο καθρέφτης μας και σίγουρα ένας τρόπος βαθύτερης έκφρασης.